Thu hút đầu tư vào các tỉnh biên giới: Cần chính sách hấp dẫn

"Cửa ngõ" giao lưu phát triển kinh tế - xã hội

Báo cáo của Bộ Công Thương tại Hội nghị phát triển kinh tế khu vực biên giới tổ chức theo hình thức trực tuyến diễn ra mới đây cho thấy, Việt Nam có đường biên giới trên đất liền dài khoảng 4.924 km, tiếp giáp với Trung Quốc, Lào, Campuchia và đi qua 25 tỉnh biên giới của Việt Nam. Các tuyến đường biên giới với Trung Quốc, Lào, Campuchia được đánh giá là “cửa ngõ” quan trọng trong giao lưu phát triển kinh tế - xã hội giữa các địa phương biên giới của Việt Nam với các địa phương biên giới của nước láng giềng; giữa Việt Nam với các nước có chung đường biên gưới và các nước trong khu vực.

Với vị trí “cửa ngõ” quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, năm 2020, trong bối cảnh nền kinh tế cả nước phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do dịch Covid-19 gây ra, nhưng 24/25 tỉnh biên giới vẫn đạt mức tăng trưởng kinh tế dương, chỉ duy nhất tỉnh Quảng Nam có mức tăng trưởng âm 7%. Đặc biệt, 15/25 tỉnh biên giới có mức tăng trưởng kinh tế năm 2020 cao hơn mức bình quân của cả nước với 2,91%. 6 tháng đầu năm 2021, tất cả các tỉnh biên giới đạt mức tăng trưởng kinh tế dương, trong đó có 20/25 tỉnh có mức tăng trưởng cao hơn mức trung bình của cả nước là 5,64%.

Nhiều tỉnh biên giới chưa tạo được sức hấp dẫn trong thu hút đầu tư

Không chỉ có tiềm năng phát triển những ngành nông-lâm-thủy-hải sản, các tỉnh biên giới còn có nhiều không gian phát triển thương mại biên giới cửa khẩu, và đặc biệt là cơ hội thu hút đầu tư vào phát triển du lịch, dịch vụ, công nghiệp nhờ lợi thế về điều kiện tự nhiên. Trên thực tế, nhiều tỉnh biên giới thời gian qua đã hấp dẫn các dự án du lịch, như: Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Ninh. Đặc biệt, hiện các tỉnh khu vực biên giới đã có 267 cụm công nghiệp hoạt động, với tổng diện tích 8.799 ha, chiếm 36,6% số lượng và 39,4% diện tích các cụm công nghiệp đã hoạt động của cả nước. Đây được đánh giá là lợi thế quan trọng để các tỉnh tập trung thu hút các dự án đầu tư vào các lĩnh vực công nghiệp, dự án chế biến nông-lâm-thủy-hải sản…

Thêm chính sách hấp dẫn

Tiềm năng như vậy, nhưng theo đánh giá của các đại biểu tham dự Hội nghị, nhiều tỉnh biên giới chưa phát huy được tiềm năng, lợi thế “cửa ngõ” kinh tế, nên chưa tạo được sức hấp dẫn đặc biệt đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước, nhất là đối với các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã thu hút được gần 34.000 dự án FDI từ 140 quốc gia và vũng lãnh thổ trên thế giới, nhưng có những địa phương biên giới hiện mới chỉ thu hút được 1 dự án FDI vào đầu tư, như: Điện Biên, Lai Châu. Trong đó, dự án tại Điện Biên có tổng vốn đăng ký 3 triệu USD và tại Lai Châu là 1,5 triệu USD.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương trong một chuyến công tác tại địa phương, đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Điện Biên từng cho biết: Địa phương rất mong muốn thu hút được nhiều dự án đầu tư, nhất là những dự án FDI, để tạo công ăn việc làm, thu nhập cho người dân địa phương. Nhưng điều kiện hạ tầng, giao thông đi lại khó khăn, chính là trở ngại khiến các nhà đầu tư không “mặn mà” đầu tư vào tỉnh.

Không chỉ Điện Biên, rất nhiều tỉnh trong vùng biên giới cũng có chung mong muốn thu hút được các dự án đầu tư về địa phương, nhưng họ cũng đều nhận thấy sự “e dè” của các nhà đầu tư khi hạ tầng giao thông tại nhiều địa phương biên giới chưa đồng bộ, địa hình thì chia cắt, chưa tạo thuận lợi cho nhà đầu tư thực hiện dự án. Trong khi đó, các chính sách ưu đãi đầu tư thì đã có, nhưng chưa tạo được sức hấp dẫn đặc biệt với những vùng khó khăn.

Theo đó, để thúc đẩy thu hút đầu tư vào các tỉnh biên giới, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, cần có cơ chế, chính sách thật hấp dẫn nhằm thu hút các doanh nghiệp công nghiệp lớn cả trong và ngoài nước đầu tư vào khu vực biên giới, tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội vùng biên giới của đất nước. Tuy nhiên, để tạo sức hấp dẫn được với các nhà đầu tư, trước tiên cần ưu tiên bố trí phân bổ vốn ngân sách để đầu tư hạ tầng về giao thông, điện, nước, viễn thông, hạ tầng thương mại, dịch vụ.