Báo chí cấp cho vùng dân tộc thiểu số, miền núi: Hiệu quả phải là mục tiêu số 1!

Sáng ngày 11/1/2022, tại Hà Nội, Ủy ban Dân tộc phối hợp với Bộ Thông tin & Truyền thông tổ chức Hội nghị tổng kết 3 năm thực hiện Quyết định số 45/QĐ-TTg dưới hình thức trực tuyến và trực tiếp.

Ngày 9/1/2019, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 45/QĐ-TTg về việc “Cấp một số ấn phẩm báo, tạp chí cho vùng dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi, vùng đặc biệt khó khăn” giai đoạn 2019 - 2021 (Quyết định số 45). Quyết định có sự tham gia của 19 cơ quan báo chí, với đối tượng thụ hưởng là người có uy tín, đồng bào dân tộc thiểu số thuộc các thôn biên giới, thôn đặc biệt khó khăn, xã vùng dân tộc thiểu số và miền núi...

Sau 3 năm thực hiện, Quyết định số 45 đã cho thấy đây thực sự là chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước, góp phần quan trọng trong việc tuyên truyền thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc; bám sát nhiệm vụ chính trị của UBDT nói riêng, cơ quan làm công tác dân tộc nói chung. Tính đến hết năm 2021, đã có trên 33.912.391 ấn phẩm được xuất bản theo Quyết định số 45, với 424.529 đối tượng được thụ hưởng tại 54 tỉnh, thành trên toàn quốc.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh chỉ đạo Hội nghị tổng kết 3 năm thực hiện Quyết định số 45

Là đơn vị trực tiếp theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện Quyết định số 45 tại địa phương, các Ban Dân tộc đều thống nhất cho rằng, các ấn phẩm báo, tạp chí thực hiện Quyết định 45 đã góp phần hiệu quả trong việc tuyên truyền gương người tốt, việc tốt, đẩy lùi tệ nạn xã hội, nâng cao ý thức cảnh giác, góp phần giữ vùng an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Nhờ có báo chí, bà con đã từng bước nâng cao nhận thức, biết ứng dụng khoa học xã hội vào sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi và phát triển kinh tế.

Tuy nhiên, thực tế, do các đối tượng thụ hưởng của Quyết định số 45 đa phần là đồng bào sinh sống ở các thôn bản xa xôi, khó khăn, giao thông cách trở… dẫn đến việc vận chuyển, cấp phát các ấn phẩm báo chí đến đối tượng thụ hưởng không đúng như kế hoạch. “Tại Sóc Trăng thường xuyên xảy ra tình trạng báo không tới tay người nhận mà tập trung ở bưu điện. Có nhiều tờ báo từ lúc phát hành tới tay người nhận mất cả nửa tháng.... dẫn đến việc nhiều thông tin bà con không kịp cập nhật”, ông Lâm Sách - Trưởng ban Dân tộc tỉnh Sóc Trăng - phản ánh.

Chung nỗi trăn trở như ông Lâm Sách, ông Lô Xuân Vinh - Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh Nghệ An - chia sẻ: “Địa bàn của các thôn, bản ở Nghệ An rất rộng, trong khi chế độ tiền lương dành cho bưu tá vẫn còn quá khiêm tốn. Đây có lẽ là một trong những nguyên nhân khiến cho có nơi thì mỗi tuần nhận báo 2-3 lần, có nơi nửa tháng mới có báo đến, có nơi thì mất cả tháng”.

“Ban Dân tộc được thông báo về Quyết định số 45 và yêu cầu phải tổng hợp, đánh giá trong khi thực tế, các phòng dân tộc ở các huyện không được cấp tờ báo nào, cũng không có một khoản kinh phí nào dành cho việc quản lý, kiểm tra, đánh giá các ấn phẩm của Quyết định số 45”, Lê Ngọc Vinh – Trưởng ban Dân tộc Đắk Lắk nêu vấn đề.

Hội nghị có sự tham gia trực tuyến của Ban Dân tộc các địa phương thực hiện Quyết định số 45

Từ thực tế này, để việc cấp báo, tạp chí cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi đạt hiệu quả cao hơn trong thời gian tới, đại diện các Ban Dân tộc đã đưa ra nhiều ý kiến đề xuất như: Sớm có hướng dẫn thực hiện về cấp báo chí cho các địa phương, trong đó cần thông tin cho Ban Dân tộc về số lượng, thời gian cấp phát báo. Phân bổ nguồn kinh phí nhất định để các Ban Dân tộc thực hiện quản lý, kiểm tra, đánh giá các ấn phẩm của Quyết định số 45, từ đó kịp thời phát hiện những hạn chế, bất cập trong thực hiện để tham mưu UBDT kịp thời bổ sung, sửa đổi cho phù hợp.

Cùng với đó cần mở rộng đối tượng thụ hưởng cho các cơ quan làm công tác dân tộc để cập nhật thông tin, kiến thức, chủ trương của Đảng và Nhà nước về công tác dân tộc; có chế độ tốt hơn cho các bưu tá xã vì với mức lương 1,4 triệu đồng/tháng như hiện nay, chưa đủ để đổ xăng xe... Bên cạnh đó, ngoài đối tượng thụ hưởng là người có uy tín, cần cấp phát báo cho cả những cán bộ thôn, ấp, trường dân tộc nội trú; đầu tư xây dựng thư viện, nơi lưu trữ báo chí... để thông tin được lan toả rộng rãi, lâu dài.

Là một trong những cơ quan tham gia thực hiện chương trình cấp các ấn phẩm báo, tạp chí cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi từ những ngày đầu tiên, bà Trương Thu Hiền - Tổng Biên tập Báo Công Thương - cho rằng: Để báo chí phản ánh sinh động, cập nhật các vấn đề thuộc vùng dân tộc thiểu số ở các địa phương... sự phối hợp của UBDT, sở, ngành các tỉnh đối với công tác tuyên truyền là hết sức quan trọng. Đặc biệt là vai trò của các Ban Dân tộc. Bởi hơn ai hết, Ban Dân tộc là nơi có những thông tin đầy đủ về việc triển khai cũng như kết quả thực hiện chính sách dân tộc tại địa phương. Những đề xuất, kiến nghị, phản biện từ phía các Ban Dân tộc sẽ góp phần để báo chí thực hiện tốt hơn các mục tiêu cần tuyên truyền, phản ánh.

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT Hoàng Thị Hạnh trao đổi với các đại biểu bên lề hội nghị

Tiếp tục khẳng định Quyết định số 45 là chủ trương quan trọng, đặc thù của Đảng và và Nhà nước đối với vùng dân tộc thiểu số và miền núi, nhằm truyền tải thông tin đến với đồng bào dân tộc thiểu số, giúp bà con học tập lẫn nhau để phát triển; đồng thời tiếp thu phản hồi của bà con làm cơ sở để điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi chính sách... Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh nhấn mạnh đến một số lưu ý cho giai đoạn tiếp theo, trong đó công tác phối hợp giữa chính quyền địa phương, Ban Dân tộc, các cơ quan báo chí, công ty phát hành trong việc xây dựng nội dung chất lượng, hình thức hấp dẫn, phát hành kịp thời, đúng đối tượng... cần được đặc biệt quan tâm.

“Bằng cách này hay cách khác thì mục tiêu số 1 vẫn là hiệu quả mang lại. Báo chí phải mang đến cho đồng bào cái đồng bào đang cần, giúp đồng bào tự đứng vững trên đôi chân của chính mình. Chính vì vậy, cần khẩn trương tổng kết, xác định đối tượng, địa bàn và các đơn vị tiếp tục tham gia thực hiện cấp các ấn phẩm báo, tạp chí cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi trong thời gian tới. Đồng thời, trên cơ sở chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, nhu cầu của đồng bào, chỉ rõ những yêu cầu cần thông tin để các cơ quan báo chí bám sát, khai thác...”- Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh nhấn mạnh.