Phân định rõ miền núi, vùng cao để xây dựng và áp dụng chính sách phát triển kinh tế xã hội

Trong khuôn khổ chương trình Phiên họp thứ 2 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, theo các đại biểu, việc phân định xã, huyện, tỉnh là miền núi, vùng cao là cần thiết, để làm cơ sở, căn cứ cho việc tổ chức các giải pháp quản lý nhà nước và xây dựng một số chính sách phù hợp về đầu tư, phát triển kinh tế, xã hội nhằm ổn định đời sống cho người dân.

Cơ sở để xây dựng chính sách phù hợp

Hiện nay, vùng miền núi chiếm 3/4 diện tích cả nước, địa bàn cư trú chủ yếu của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) là vùng có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH ) và bảo đảm an ninh - quốc phòng của đất nước.

Trong khuôn khổ chương trình Phiên họp thứ 2 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), vừa qua, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến đối với báo cáo của Hội đồng Dân tộc về việc phân định miền núi, vùng cao.

Báo cáo về việc phân định miền núi, vùng cao, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê K’đăm cho hay, kết quả phân định là các căn cứ quan trọng để Nhà nước ban hành một số cơ chế, chính sách ưu tiên, hỗ trợ đầu tư nhằm phát triển KT-XH các địa phương miền núi, ổn định và nâng cao đời sống cho đồng bào miền núi, nhất là đồng bào DTTS.

Theo đó, từ năm 1996 đã hình thành hai phân định là miền núi, vùng cao và phân định vùng dân tộc thiểu số và miền núi theo trình độ phát triển. Trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, Chính phủ đã ban hành thêm một số hình thức phân loại: Phân định địa bàn khu vực biên giới trên đất liền và trên biển; phân loại xã bãi ngang ven biển và hải đảo; phân loại đơn vị hành chính cấp xã vùng khó khăn; phân loại đơn vị hành chính cấp xã/phường/thị trấn. Mỗi phân định, phân loại có các tiêu chí khác nhau, mục đích, phạm vi, đối tượng để ban hành chính sách trong lĩnh vực quản lý nhà nước khác nhau.

Phân định rõ miền núi, vùng cao để xây dựng và áp dụng chính sách phát triển kinh tế xã hội
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê K’đăm phát biểu tại phiên họp

Về kết quả đạt được, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê K’đăm nêu rõ, việc phân định xã, huyện, tỉnh là miền núi, vùng cao là cần thiết, để làm cơ sở, căn cứ cho việc tổ chức các giải pháp quản lý nhà nước và xây dựng một số chính sách phù hợp về đầu tư, phát triển kinh tế, xã hội nhằm ổn định đời sống cho người dân.

“Kết quả phân định đã được thể hiện bằng quyết định công nhận xã, huyện, tỉnh là miền núi, vùng cao; đã và đang là các căn cứ quan trọng phục vụ nhiệm vụ quản lý nhà nước và xây dựng cơ chế, pháp luật, chính sách, tổ chức thực hiện chính sách trên địa bàn xã, huyện, tỉnh là miền núi, vùng cao” - Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê K’đăm chỉ ra.

Tuy nhiên, theo Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê K’đăm, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn tồn tại một số hạn chế, bất cập. Cụ thể, tiêu chí phân định miền núi, vùng cao chưa thực sự bảo đảm tính khoa học, tính thực tiễn, tính phù hợp và tính đồng bộ giữa một số phân định; Bên cạnh đó, trong hệ thống văn bản pháp luật, chính sách hiện nay, nhiều văn bản pháp luật quy định phạm vi quá rộng cho nhiều vùng và chưa thống nhất về nội hàm các khái niệm dẫn đến việc quy định đối tượng chính sách chưa cụ thể theo tính chất chính sách, đôi khi chồng lấn, khó cụ thể hóa và tổ chức thực hiện làm giảm hiệu quả chính sách.

Công tác tổng kết, kiểm tra, đánh giá việc phân định chưa được thực hiện kịp thời, việc phân định xã, huyện, tỉnh là miền núi, vùng cao được thực hiện từ năm 1993 đến nay đã 28 năm nhưng các cơ quan quản lý, chủ trì chưa có hoạt động tổng kết, đánh giá; cơ sở pháp lý của văn bản quy định tiêu chí miền núi, vùng cao chưa bảo đảm...

Từ những tồn tại hạn chế trên, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê K’đăm đề nghị, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giao Chính phủ tổng kết đánh giá toàn diện hiệu quả của việc phân định miền núi, vùng cao; phân định vùng dân tộc thiểu số và miền núi theo trình độ phát triển; cùng với việc xem xét các hình thức phân định khác. Trong đó, xác định một cơ quan đầu mối quản lý chủ trì theo dõi chung về vấn đề phân định.

Bên cạnh đó tiến hành nghiên cứu, xây dựng và ban hành tiêu chí phân định miền núi, vùng cao; rà soát phân định, bảo đảm cơ sở pháp lý cũng như tính thống nhất, đồng bộ để thực hiện chính sách, pháp luật. Đồng thời chỉ đạo các bộ, ngành liên quan rà soát lại các văn bản chính sách, pháp luật có liên quan đến việc điều chỉnh đối tượng là miền núi, vùng cao.

Đảm bảo tính công khai, minh bạch

Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Hầu A Lềnh bày tỏ sự đồng tình với báo cáo giám sát về tình hình cũng như thực tế của Hội đồng Dân tộc. Giải trình một số nội dung tại phiên họp, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết, sau khi có Nghị quyết số 22/NQ-TW của Bộ Chính trị, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ban hành Quyết định số 72. Từ thời điểm ban hành đến năm 2009 đã có 9 lần công nhận tiêu chí miền núi và vùng cao như trong báo cáo của Hội đồng Dân tộc đã nêu. Bộ tiêu chí này được công nhận theo từng giai đoạn vừa qua là cơ sở để hoạch định các chính sách của Đảng và Nhà nước cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng cao.

Từ năm 1996 đến nay, Chính phủ đã chỉ đạo chủ yếu phân định và bổ sung thêm một số tiêu chí mới, ngoài tiêu chí vùng cao còn có tiêu chí phân định theo trình độ phát triển của các dân tộc, trong đó có bổ sung thêm nội hàm vùng đồng bào DTTS, từ đó ngoài miền núi vùng cao có thêm vùng đồng bào DTTS bằng các chính sách chủ trương của Đảng trong thời gian gần đây.

Sau một thời gian thực hiện, đến năm 2014, tại buổi làm việc giữa Thủ tướng Chính phủ với Hội đồng Dân tộc và Uỷ ban Dân tộc đã thống nhất và có thông báo Kết luận số 286/TB-VPCP. Từ đó đã thống nhất các bộ, ngành, địa phương thực hiện thống nhất các chính sách đối với thôn, bản, xã, vùng DTTS và miền núi theo tiêu chí quy định tại Quyết định 30/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Từ đó đến nay thực hiện theo tiêu chí phân định là theo trình độ phát triển.

Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Hầu A Lềnh: Có thể nói, bộ tiêu chí đã bao hàm hết tất cả tuy nhiên về mặt pháp lý, tuy nhiên, Bộ trưởng cho rằng, có Nghị quyết của Quốc hội, có Nghị quyết của Bộ Chính trị và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ nhưng khi ban hành bộ tiêu chí mới để cập nhật tích hợp thì chưa có Nghị quyết thay thế và chưa có đánh giá một cách toàn diện.

Trên cơ sở đó, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Hầu A Lềnh đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo Hội đồng Dân tộc phối hợp với Uỷ ban Dân tộc cùng các bộ, ngành liên quan nghiên cứu đánh giá kĩ hơn để kiến nghị với các cấp có thẩm quyền nhằm tích hợp, điều chỉnh, bổ sung đánh giá toàn diện hơn ngoài việc phân định các xã theo trình độ phát triển còn có các hình thức phân định khác không, sau khi đánh giá sẽ có báo cáo cụ thể.

Phân định rõ miền núi, vùng cao để xây dựng và áp dụng chính sách phát triển kinh tế xã hội
Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Nguyễn Lâm Thành

Báo cáo bổ sung thêm, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Nguyễn Lâm Thành nêu rõ, phân định miền núi, vùng cao là phân định theo hình thức tự nhiên mang yếu tố bất biến nên việc xác định miền núi, vùng cao cực kì quan trọng, đó là cơ sở để ban hành một số quy định, chế độ, chính sách pháp luật. Những vấn đề của miền núi vùng cao liên quan đến các quy định về bộ máy, tổ chức chính quyền địa phương và việc phân bổ ngân sách. Chính từ những yếu tố bất biến của điều kiện tự nhiên miền núi, vùng cao cho nên cần phải có sự phân định.

Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Nguyễn Lâm Thành đề nghị cần xác định đầu mối quản lý chung liên quan đến công tác quản lý phân định trong đó có phân định miền núi, vùng cao. Bên cạnh đó phải có một cơ quan theo dõi một cách thống nhất liên quan đến thông tin, báo cáo, vấn đề tổng kết đánh giá, thực hiện chỉ đạo đánh giá để bảo đảm tính công khai minh bạch trong việc áp dụng chính sách.

Đối với tiêu chí miền núi vùng cao, Phó Chủ tịch Hội đồng Nguyễn Lâm Thành đề nghị nghiên cứu, xem xét lại cho phù hợp và tiến hành rà soát phân định lại. Nhiệm vụ nào liên quan đến bộ, ngành nào thì giao cho bộ ngành đó.

Sau ý kiến của các đại biểu, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Hội đồng Dân tộc tiếp tục phối hợp với Uỷ ban Dân tộc tiến hành tổng kết đánh giá toàn diện hiệu quả của việc phân định miền núi, vùng cao cùng với việc xem xét các hình thức phân định khác; rà soát các văn bản chính sách pháp luật có liên quan đến miền núi, vùng cao, đảm bảo tính thống nhất đồng bộ với các quy định trong hệ thống chính sách pháp luật hiện hành. Đồng thời nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung tiêu chí và thực hiện phân định miền núi, vùng cao làm cơ sở thống nhất, đồng bộ để thực hiện chính sách pháp luật trong giai đoạn tiếp theo.

Tin mới nhất

Làm gì để nâng cao vai trò của các Bộ, ngành trong truyền thông về dân tộc- tôn giáo

Làm gì để nâng cao vai trò của các Bộ, ngành trong truyền thông về dân tộc- tôn giáo

Dù đã đạt được những thành quả trong việc thông tin, truyền thông về dân tộc, tôn giáo nhưng vẫn cần nâng cao hơn nữa vai trò của các Bộ, ngành, địa phương.
Hoà Bình: Giải quyết tranh chấp đất đai của bà con dân tộc bằng “con đường” hoà giải ở cơ sở

Hoà Bình: Giải quyết tranh chấp đất đai của bà con dân tộc bằng “con đường” hoà giải ở cơ sở

Vướng mắc liên quan tới đất đai vẫn là một trong những vấn đề phổ biến, nhất là ở khu vực nông thôn, miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số tại Hòa Bình.
Ðổi mới công tác truyền thông về dân tộc, tôn giáo trong tình hình mới

Ðổi mới công tác truyền thông về dân tộc, tôn giáo trong tình hình mới

Trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều biến động, kinh tế còn nhiều khó khăn vì thế công tác truyền thông về dân tộc, tôn giáo cần đặc biệt chú trọng.
Khánh Hòa: Tăng mức hỗ trợ tiền ăn cho học sinh bán trú dân tộc thiểu số

Khánh Hòa: Tăng mức hỗ trợ tiền ăn cho học sinh bán trú dân tộc thiểu số

Tỉnh Khánh Hòa điều chỉnh chế độ tiền ăn trưa cho trẻ em học mẫu giáo và học bổng cho học sinh tiểu học người dân tộc thiểu số trên địa bàn.
Nắm bắt ưu thế thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa vùng đồng bào dân tộc

Nắm bắt ưu thế thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa vùng đồng bào dân tộc

Thời gian qua, các địa phương có đồng bào dân tộc đã kịp thời nắm bắt cơ hội, tận dụng ưu thế của thương mại điện tử để chủ động phân phối hàng hóa.

Tin cùng chuyên mục

Mang đông ấm và trải nghiệm khoa học cho học sinh Trường tiểu học dân tộc bán trú Châu Quế Hạ

Mang đông ấm và trải nghiệm khoa học cho học sinh Trường tiểu học dân tộc bán trú Châu Quế Hạ

100 học sinh Trường tiểu học dân tộc bán trú Châu Quế Hạ của vùng cao Yên Bái không chỉ được nhận quà từ các đơn vị mà còn được trải nghiệm hoạt động khoa học.
Thái Nguyên: Triển khai hiệu quả các chương trình, chính sách dân tộc

Thái Nguyên: Triển khai hiệu quả các chương trình, chính sách dân tộc

Nhờ thực hiện tốt chính sách dân tộc, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc ở tỉnh Thái Nguyên được nâng cao, diện mạo nông thôn khởi sắc.
Làm tốt chính sách người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số

Làm tốt chính sách người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số

Chú trọng thực hiện chính sách cho người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số là mục tiêu được nhiều địa phương tại Tuyên Quang quan tâm, thực hiện.
Đưa sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vào hệ thống phân phối còn gặp khó

Đưa sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vào hệ thống phân phối còn gặp khó

Thời gian qua, việc thực hiện các chương trình, chính sách phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã đem lại kết quả tốt.
Phát huy chính sách dân tộc trong phát triển kinh tế tại Hà Giang

Phát huy chính sách dân tộc trong phát triển kinh tế tại Hà Giang

Trên 84% là đồng bào dân tộc sinh sống, tỷ lệ hộ nghèo xấp xỉ 50%, Hà Giang hiện đẩy mạnh phát triển kinh tế thông qua các chính sách cho vùng đồng bào dân tộc.
Khánh Hòa: Thu hút đầu tư vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Khánh Hòa: Thu hút đầu tư vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

UBND tỉnh Khánh Hòa vừa ban hành Kế hoạch hỗ trợ các hoạt động thu hút đầu tư vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Bài 2: Đẩy nhanh các dự án đầu tư lưới điện, tạo xung lực cho phát triển kinh tế

Bài 2: Đẩy nhanh các dự án đầu tư lưới điện, tạo xung lực cho phát triển kinh tế

Hiện toàn tỉnh còn 112 thôn, bản chưa có điện, Hà Giang phấn đấu đến 2025 không còn “vùng lõm” về điện, tuy nhiên còn rất nhiều thách thức đặt ra cho Hà Giang.
Bài 1: Nụ cười Ma Lỳ Sán

Bài 1: Nụ cười Ma Lỳ Sán

Có điện lưới quốc gia, giờ đây 95 hộ dân là đồng bào dân tộc Nùng ở Ma Lỳ Sán (huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang) đã mạnh dạn đầu tư phát triển kinh tế.
Hà Giang: Chính sách dân tộc làm đổi thay đời sống đồng bào dân tộc thiểu số

Hà Giang: Chính sách dân tộc làm đổi thay đời sống đồng bào dân tộc thiểu số

Các chính sách phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Đảng và Nhà nước đã được nhân dân các dân tộc tỉnh Hà Giang ủng hộ.
Điểm tên 2 khó khăn lớn nhất khi đưa hàng hóa, nông sản của đồng bào dân tộc vào chuỗi phân phối

Điểm tên 2 khó khăn lớn nhất khi đưa hàng hóa, nông sản của đồng bào dân tộc vào chuỗi phân phối

Kho trung chuyển sẽ là giải pháp tháo gỡ nút thắt trong việc đưa nông sản đồng bào dân tộc vào chuỗi phân phối.
Thanh Hóa: Đẩy lùi tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Thanh Hóa: Đẩy lùi tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Để đẩy lùi tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, các huyện miền núi Thanh Hóa đã triển khai nhiều giải pháp, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.
9 suất học bổng “Vòng tay nhân ái” tổng trị giá hơn 400 triệu đồng đến với học sinh nghèo Điện Biên

9 suất học bổng “Vòng tay nhân ái” tổng trị giá hơn 400 triệu đồng đến với học sinh nghèo Điện Biên

Quỹ Toyota Việt Nam trao tặng 9 suất học bổng “Vòng tay nhân ái” với tổng trị giá hơn 400 triệu đồng cho các học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại tỉnh Điện Biên.
Thanh Hóa: Hiệu quả từ việc phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý cho vùng dân tộc thiểu số

Thanh Hóa: Hiệu quả từ việc phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý cho vùng dân tộc thiểu số

Thanh Hóa đã chú trọng việc phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý cho vùng dân tộc thiểu số, giúp người dân thực hiện tốt pháp luật của Nhà nước.
Đồng bào dân tộc Chứt ở Trọng Hoá làm kinh tế mới

Đồng bào dân tộc Chứt ở Trọng Hoá làm kinh tế mới

Nhiều mô hình trồng trọt và chăn nuôi phát triển kinh tế theo hướng khoa học và đổi mới làm cho bào dân tộc Chứt ở xã biên giới Trọng Hoá
Thừa Thiên Huế: Tuyên dương đồng bào dân tộc thiểu số có uy tín, kinh doanh giỏi

Thừa Thiên Huế: Tuyên dương đồng bào dân tộc thiểu số có uy tín, kinh doanh giỏi

Lần đầu tiên huyện miền núi Nam Đông, Thừa Thiên Huế tổ chức tuyên dương đồng bào dân tộc thiểu số có uy tín, nhân sĩ trí thức, hộ sản xuất, kinh doanh giỏi…
Xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025: Những con số "biết nói"

Xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025: Những con số "biết nói"

Đến 30/6/2023, cả nước có 6.022/8.177 xã (73,65%) đạt chuẩn nông thôn mới, 1.331 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 176 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.
Cần quan tâm đến văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số khi đưa ra quy định về đất đai

Cần quan tâm đến văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số khi đưa ra quy định về đất đai

Đại biểu Quốc hội cho rằng, cần phải quan tâm đến văn hóa, phong tục, tập quán, truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số khi đưa ra các quy định về đất đai.
Thêm “trợ lực” để phát triển dược liệu quý vùng dân tộc thiểu số và miền núi

Thêm “trợ lực” để phát triển dược liệu quý vùng dân tộc thiểu số và miền núi

Ngân sách Nhà nước sẽ hỗ trợ tới 1 tỷ đồng/dự án phát triển vùng trồng dược liệu quý vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong đồng bào dân tộc thiểu số thoát nghèo bền vững

Thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong đồng bào dân tộc thiểu số thoát nghèo bền vững

Việc này giúp loại bỏ dần những phong tục lạc hậu, tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước, giúp đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo.
Người dân tộc thiểu số đi làm việc tại nước ngoài có thêm nguồn kinh phí hỗ trợ

Người dân tộc thiểu số đi làm việc tại nước ngoài có thêm nguồn kinh phí hỗ trợ

Người dân tộc thiểu số đi làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng được hỗ trợ đào tạo kỹ năng nghề; hỗ trợ đào tạo ngoại ngữ tối đa 4 triệu đồng/người/khóa học.
Xem thêm

Đọc nhiều

Mobile VerionPhiên bản di động