Nắm bắt ưu thế thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa vùng đồng bào dân tộc

Thời gian qua, các địa phương có đồng bào dân tộc đã kịp thời nắm bắt cơ hội, tận dụng ưu thế của thương mại điện tử để chủ động phân phối hàng hóa.
Longform | Nâng thu nhập, tạo sinh kế cho bà con vùng đồng bào dân tộc Thanh Hóa: Phát huy có hiệu quả vai trò "cầu nối" của người có uy tín trong đồng bào dân tộc Điện lực Hoà Bình: Mang nguồn sáng đến với vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Thương mại điện tử tác động như thế nào đến thị trường miền núi? Đâu là bài toán ưu tiên để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm của bà con miền núi qua kênh thương mại điện tử? Phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với Chuyên gia kinh tế - Trịnh Thị Thanh Thủy, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương để nhìn rõ hơn những vấn đề này.

Để hỗ trợ nông dân tiêu thụ nông sản, thời gian gần đây một số địa phương miền núi, vùng đồng bào dân tộc đã thí điểm và phát triển lĩnh vực mua bán trực tuyến, nhờ đó những nông sản vùng cao đã được quảng bá rộng rãi, sản phẩm đến tay người tiêu dùng cả nước, thậm chí xuất khẩu. Dưới góc độ chuyên gia, bà có nhận xét thế nào về mô hình này?

Trong thời gian qua, hoạt động mua bán trực tuyến ngày càng phát triển mạnh. Đặc biệt Covid-19 cũng là một cú hích mạnh mẽ để các nhà sản xuất, nhà phân phối nhìn nhận lại cách đưa sản phẩm đến với người tiêu dùng nhanh nhất, hiệu quả nhất. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ với ứng dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, tạo nên nền tảng cho phương thức mua bán trực tuyến vận hành. Đồng thời, Chính phủ và các cấp lãnh đạo đang rất quyết liệt trong câu chuyện chuyển đổi số, xây dựng hạ tầng số. Có thể nói đây là “thiên thời, địa lợi” để phát triển mua bán trực tuyến, thương mại điện tử.

Nắm bắt ưu thế thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa vùng đồng bào dân tộc
Chuyên gia kinh tế - Trịnh Thị Thanh Thủy, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương

Mô hình mua bán trực tuyến đã khắc phục được rất nhiều khó khăn, hạn chế trong tiêu thụ sản phẩm của bà con nông dân, đó là khoảng cách địa lý, sản xuất không tập trung, thông tin đến với người tiêu dùng...

Mô hình này có 2 đặc điểm, tính chất rõ rệt: một là tự phát, hai là chủ động. Kênh tự phát có thể thấy qua nhiều trang mạng xã hội do bà con tự quảng bá và bán sản phẩm. Kênh chủ động là các cấp chính quyền địa phương, Sở Công Thương tại các địa phương cũng đã vào cuộc để cùng với bà con, doanh nghiệp đưa thông tin, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử; các thông tin về sản phẩm, mùa vụ, chất lượng sản phẩm đến được với người tiêu dùng một cách nhanh nhất, nhờ đó người tiêu dùng biết được sản phẩm đó ở đâu, mua bán bằng cách nào, làm sao để tiếp cận được những sản phẩm đó.

Tôi cho rằng đây là một mô hình hiện đại, phù hợp và đang đem lại nhiều lợi ích cho những người tạo ra sản phẩm cũng như người sử dụng sản phẩm.

Bên cạnh đó, mô hình mua bán trực tuyến đã tác động rất nhiều đến tính chất sản xuất tự cung tự cấp của bà con. Từ mô hình này mà phương thức sản xuất ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đang chuyển dịch mạnh mẽ sang sản xuất hàng hóa, phù hợp với mục tiêu mà chúng ta đang hướng tới là phát triển nền kinh tế thị trường.

Chúng ta cần bàn tiếp câu chuyện là làm thế nào, cần dùng cách thức, phương tiện, điều kiện gì để mô hình này được tổ chức, diễn ra hiệu quả.

Theo bà, những khó khăn, thách thức khi xây dựng thương hiệu của vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở miền núi trên kênh thương mại điện tử là gì?

Không chỉ trong thương mại điện tử mà ngay cả trong thương mại truyền thống, chúng ta cũng đã sớm nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng và bảo vệ thương hiệu cho tất cả các loại sản phẩm.

Khi lên sàn thương mại điện tử trong nước, nước ngoài, sản phẩm có thương hiệu sẽ tạo niềm tin cho người tiêu dùng yên tâm sử dụng; khi có thương hiệu thì đồng nghĩa với việc sản phẩm có chất lượng đồng đều, bền vững qua từng năm.

Nắm bắt ưu thế thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa vùng đồng bào dân tộc
Nắm bắt ưu thế thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa vùng đồng bào dân tộc

Tuy nhiên, xây dựng thương hiệu là một bài toán khó. Để xây dựng thương hiệu cho một sản phẩm, cần đáp ứng nhiều yêu cầu: Thương hiệu là gì? Quy trình xây dựng và bảo vệ thương hiệu trong nước, ngoài nước như thế nào?... Đây là cả một vấn đề lớn, đặc biệt tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi còn nhiều khó khăn, hạn chế.

Chưa nói đến thương hiệu, bây giờ chỉ nói đến chỉ dẫn địa lý, xuất xứ hàng hóa hoặc mã số vùng trồng khi muốn xuất khẩu. Muốn đáp ứng được những điều này đã có rất nhiều gạch đầu dòng: Yêu cầu về quy trình sản xuất, quy mô sản xuất, diện tích, sản lượng, chất lượng đồng đều…. Khi chúng tôi đi khảo sát tại các địa phương, rất nhiều bà con vùng dân tộc thiểu số miền núi có quy mô sản xuất nông sản không đủ lớn, tính chất của chất lượng sản phẩm không đồng đều, mỗi mảnh vườn, mảnh ruộng lại cho ra sản phẩm với mẫu mã, kích thước khác nhau.

Vậy thì đối với câu chuyện xây dựng thương hiệu phải đáp ứng được rất nhiều tiêu chuẩn, đối với hàng hóa, cả về chất lượng và số lượng là bài toán rất khó, cần có những giải pháp thỏa đáng.

Thương hiệu sản phẩm được xây dựng trên cơ sở mã số vùng trồng, chỉ dẫn địa lý, xuất xứ hàng hóa… như tôi đã đề cập. Do đó, ở giai đoạn này, với câu hỏi làm thế nào để xây dựng thương hiệu, chúng ta sẽ nói đến việc phải xây dựng nhãn hiệu hàng hóa, xuất xứ hàng hóa, ứng dụng blockchain để định danh, đảm bảo chất lượng, truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm nông sản... Chúng ta đảm bảo những điều đó trước để có thể đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, đưa ra được thị trường trong nước và ngoài nước, sau đó chúng ta tiếp tục đi tìm giải pháp xây dựng thương hiệu.

Để phát triển thương mại điện tử thì các địa phương miền núi rất cần sự hỗ trợ của các bộ, ngành trung ương, nhất là việc đầu tư hỗ trợ cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và đào tạo nguồn nhân lực công nghệ số. Dưới góc độ chuyên gia, bà có gợi ý thêm giải pháp nào?

Thương mại điện tử và thương mại điện tử xuyên biên giới phục vụ xuất nhập khẩu là xu hướng tất yếu, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ như hiện nay. Lợi ích nó mang lại là không thể phủ nhận. Nhưng để phát triển thương mại điện tử cần có những điều kiện gì? Hay nói cách khác là cần hệ sinh thái như thế nào cho thương mại điện tử phát triển?

Trước hết là hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng viễn thông, những yếu tố này chúng ta đang làm tốt. Điện, Internet đã phủ sóng đến vùng sâu, vùng xa. Đồng thời, sự vào cuộc của chính quyền các địa phương cũng rất thiết thực, không chỉ dừng ở tuyên truyền mà còn “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn bà con sử dụng thiết bị để quảng bá sản phẩm, livestream, giới thiệu hàng hóa…

Ở đây tôi sẽ nhấn mạnh về hai yếu tố: Logistics và nguồn nhân lực.

Thương mại điện tử thì phải có dịch vụ logistics. Không có dịch vụ logistics thì không có thương mại điện tử. Đây là điều kiện tất yếu. Buôn bán, xuất khẩu nông sản thì hàng hóa bảo quản ở nhiệt độ bao nhiêu, thời gian như thế nào, điều kiện bảo quản cho nông sản ra sao để sản phẩm sang đến thị trường nước ngoài vẫn tươi mới, đóng gói, thanh toán như thế nào?... Tất cả những vấn đề này đều gắn với logistics.

Thêm vào đó, trong thương mại điện tử, chi phí vận chuyển, chi phí logistics còn cao hơn giá trị của hàng hóa. Vậy thì khắc phục như thế nào để sản phẩm đến với người tiêu dùng cuối cùng với giá cả hợp lý? Đây cũng là câu chuyện liên quan đến phát triển logistics. Vì vậy, phát triển thương mại điện tử phải song song với phát triển dịch vụ logistics.

Về nguồn nhân lực, chúng ta không chỉ chú trọng đến nhân lực thương mại điện tử hay nhân sự cho dịch vụ logistics mà cũng phải chú trọng đến nguồn nhân lực sản xuất ra sản phẩm. Cần đào tạo bà con nông dân, đặc biệt là bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi để họ thay đổi thói quen sản xuất, tiêu thụ sản phẩm theo mô hình kinh tế thị trường. Việc thay đổi nhận thức, tập quán, thói quen sản xuất và tiêu thụ sản phẩm là rất quan trọng để đáp ứng việc cung cấp hàng hóa, sản phẩm đúng quy trình, đảm bảo chất lượng.

Xin cảm ơn bà!

Lan Anh - Hoàng Lan

Tin mới nhất

Quảng Bình: 1.800 tỷ đồng đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Quảng Bình: 1.800 tỷ đồng đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Quảng Bình đã huy động nguồn lực với hơn 1.800 tỷ đồng đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi góp phần tạo nên nhiều chuyển biến tích cực.
Mỗi chức sắc, chức việc, giáo dân là nhân tố tích cực trong công tác giữ gìn an ninh trật tự

Mỗi chức sắc, chức việc, giáo dân là nhân tố tích cực trong công tác giữ gìn an ninh trật tự

Sau 10 năm thực hiện Chỉ thị số 09 của Bộ Công an, phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc vùng đồng bào các tôn giáo tỉnh Thanh Hóa đã đạt nhiều kết quả.
Bố Trạch - Quảng Bình: Tính dụng chính sách “chủ công” hỗ trợ hộ nghèo

Bố Trạch - Quảng Bình: Tính dụng chính sách “chủ công” hỗ trợ hộ nghèo

Tín dụng chính sách đã trở thành “chủ công” hỗ trợ nhiều hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số của huyện Bố Trạch vươn lên thoát nghèo bền vững.
Làm gì để nâng cao vai trò của các Bộ, ngành trong truyền thông về dân tộc- tôn giáo

Làm gì để nâng cao vai trò của các Bộ, ngành trong truyền thông về dân tộc- tôn giáo

Dù đã đạt được những thành quả trong việc thông tin, truyền thông về dân tộc, tôn giáo nhưng vẫn cần nâng cao hơn nữa vai trò của các Bộ, ngành, địa phương.
Hoà Bình: Giải quyết tranh chấp đất đai của bà con dân tộc bằng “con đường” hoà giải ở cơ sở

Hoà Bình: Giải quyết tranh chấp đất đai của bà con dân tộc bằng “con đường” hoà giải ở cơ sở

Vướng mắc liên quan tới đất đai vẫn là một trong những vấn đề phổ biến, nhất là ở khu vực nông thôn, miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số tại Hòa Bình.

Tin cùng chuyên mục

Ðổi mới công tác truyền thông về dân tộc, tôn giáo trong tình hình mới

Ðổi mới công tác truyền thông về dân tộc, tôn giáo trong tình hình mới

Trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều biến động, kinh tế còn nhiều khó khăn vì thế công tác truyền thông về dân tộc, tôn giáo cần đặc biệt chú trọng.
Khánh Hòa: Tăng mức hỗ trợ tiền ăn cho học sinh bán trú dân tộc thiểu số

Khánh Hòa: Tăng mức hỗ trợ tiền ăn cho học sinh bán trú dân tộc thiểu số

Tỉnh Khánh Hòa điều chỉnh chế độ tiền ăn trưa cho trẻ em học mẫu giáo và học bổng cho học sinh tiểu học người dân tộc thiểu số trên địa bàn.
Mang đông ấm và trải nghiệm khoa học cho học sinh Trường tiểu học dân tộc bán trú Châu Quế Hạ

Mang đông ấm và trải nghiệm khoa học cho học sinh Trường tiểu học dân tộc bán trú Châu Quế Hạ

100 học sinh Trường tiểu học dân tộc bán trú Châu Quế Hạ của vùng cao Yên Bái không chỉ được nhận quà từ các đơn vị mà còn được trải nghiệm hoạt động khoa học.
Thái Nguyên: Triển khai hiệu quả các chương trình, chính sách dân tộc

Thái Nguyên: Triển khai hiệu quả các chương trình, chính sách dân tộc

Nhờ thực hiện tốt chính sách dân tộc, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc ở tỉnh Thái Nguyên được nâng cao, diện mạo nông thôn khởi sắc.
Làm tốt chính sách người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số

Làm tốt chính sách người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số

Chú trọng thực hiện chính sách cho người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số là mục tiêu được nhiều địa phương tại Tuyên Quang quan tâm, thực hiện.
Đưa sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vào hệ thống phân phối còn gặp khó

Đưa sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vào hệ thống phân phối còn gặp khó

Thời gian qua, việc thực hiện các chương trình, chính sách phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã đem lại kết quả tốt.
Phát huy chính sách dân tộc trong phát triển kinh tế tại Hà Giang

Phát huy chính sách dân tộc trong phát triển kinh tế tại Hà Giang

Trên 84% là đồng bào dân tộc sinh sống, tỷ lệ hộ nghèo xấp xỉ 50%, Hà Giang hiện đẩy mạnh phát triển kinh tế thông qua các chính sách cho vùng đồng bào dân tộc.
Khánh Hòa: Thu hút đầu tư vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Khánh Hòa: Thu hút đầu tư vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

UBND tỉnh Khánh Hòa vừa ban hành Kế hoạch hỗ trợ các hoạt động thu hút đầu tư vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Bài 2: Đẩy nhanh các dự án đầu tư lưới điện, tạo xung lực cho phát triển kinh tế

Bài 2: Đẩy nhanh các dự án đầu tư lưới điện, tạo xung lực cho phát triển kinh tế

Hiện toàn tỉnh còn 112 thôn, bản chưa có điện, Hà Giang phấn đấu đến 2025 không còn “vùng lõm” về điện, tuy nhiên còn rất nhiều thách thức đặt ra cho Hà Giang.
Bài 1: Nụ cười Ma Lỳ Sán

Bài 1: Nụ cười Ma Lỳ Sán

Có điện lưới quốc gia, giờ đây 95 hộ dân là đồng bào dân tộc Nùng ở Ma Lỳ Sán (huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang) đã mạnh dạn đầu tư phát triển kinh tế.
Hà Giang: Chính sách dân tộc làm đổi thay đời sống đồng bào dân tộc thiểu số

Hà Giang: Chính sách dân tộc làm đổi thay đời sống đồng bào dân tộc thiểu số

Các chính sách phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Đảng và Nhà nước đã được nhân dân các dân tộc tỉnh Hà Giang ủng hộ.
Điểm tên 2 khó khăn lớn nhất khi đưa hàng hóa, nông sản của đồng bào dân tộc vào chuỗi phân phối

Điểm tên 2 khó khăn lớn nhất khi đưa hàng hóa, nông sản của đồng bào dân tộc vào chuỗi phân phối

Kho trung chuyển sẽ là giải pháp tháo gỡ nút thắt trong việc đưa nông sản đồng bào dân tộc vào chuỗi phân phối.
Thanh Hóa: Đẩy lùi tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Thanh Hóa: Đẩy lùi tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Để đẩy lùi tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, các huyện miền núi Thanh Hóa đã triển khai nhiều giải pháp, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.
9 suất học bổng “Vòng tay nhân ái” tổng trị giá hơn 400 triệu đồng đến với học sinh nghèo Điện Biên

9 suất học bổng “Vòng tay nhân ái” tổng trị giá hơn 400 triệu đồng đến với học sinh nghèo Điện Biên

Quỹ Toyota Việt Nam trao tặng 9 suất học bổng “Vòng tay nhân ái” với tổng trị giá hơn 400 triệu đồng cho các học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại tỉnh Điện Biên.
Thanh Hóa: Hiệu quả từ việc phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý cho vùng dân tộc thiểu số

Thanh Hóa: Hiệu quả từ việc phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý cho vùng dân tộc thiểu số

Thanh Hóa đã chú trọng việc phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý cho vùng dân tộc thiểu số, giúp người dân thực hiện tốt pháp luật của Nhà nước.
Đồng bào dân tộc Chứt ở Trọng Hoá làm kinh tế mới

Đồng bào dân tộc Chứt ở Trọng Hoá làm kinh tế mới

Nhiều mô hình trồng trọt và chăn nuôi phát triển kinh tế theo hướng khoa học và đổi mới làm cho bào dân tộc Chứt ở xã biên giới Trọng Hoá
Thừa Thiên Huế: Tuyên dương đồng bào dân tộc thiểu số có uy tín, kinh doanh giỏi

Thừa Thiên Huế: Tuyên dương đồng bào dân tộc thiểu số có uy tín, kinh doanh giỏi

Lần đầu tiên huyện miền núi Nam Đông, Thừa Thiên Huế tổ chức tuyên dương đồng bào dân tộc thiểu số có uy tín, nhân sĩ trí thức, hộ sản xuất, kinh doanh giỏi…
Xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025: Những con số "biết nói"

Xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025: Những con số "biết nói"

Đến 30/6/2023, cả nước có 6.022/8.177 xã (73,65%) đạt chuẩn nông thôn mới, 1.331 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 176 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.
Cần quan tâm đến văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số khi đưa ra quy định về đất đai

Cần quan tâm đến văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số khi đưa ra quy định về đất đai

Đại biểu Quốc hội cho rằng, cần phải quan tâm đến văn hóa, phong tục, tập quán, truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số khi đưa ra các quy định về đất đai.
Thêm “trợ lực” để phát triển dược liệu quý vùng dân tộc thiểu số và miền núi

Thêm “trợ lực” để phát triển dược liệu quý vùng dân tộc thiểu số và miền núi

Ngân sách Nhà nước sẽ hỗ trợ tới 1 tỷ đồng/dự án phát triển vùng trồng dược liệu quý vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Xem thêm

Đọc nhiều

Mobile VerionPhiên bản di động