Lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh, nghi lễ nông nghiệp tiêu biểu

Lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh không chỉ là nghi lễ nông nghiệp tiêu biểu mà còn là hoạt động văn hóa dân gian đậm bản sắc quê hương vùng Kinh Bắc.
Chùa Bút Tháp, kiệt tác nghệ thuật điêu khắc trên đá và gỗ Bắc Ninh tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc năm 2023

Lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh là một nhu cầu không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người dân vùng Dâu, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Bởi nó không chỉ là nhu cầu tìm về Phật tổ và hòa mình trong hoạt động văn hóa cộng đồng dân gian sôi động và tiêu biểu mà còn với ý nghĩa quan trọng là cầu mong mọi điều tốt lành, cầu cho mưa thuận gió hòa - một ước vọng ngàn đời của cư dân nông nghiệp.

Lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh, nghi lễ nông nghiệp tiêu biểu
Lễ hội chùa Dâu diễn ra trong 2 ngày mùng 8 và mùng 9/4 âm lịch

Lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh thường diễn ra trong 2 ngày (mùng 8 và mùng 9/4 âm lịch), trong đó ngày mùng 8 là ngày hội chính. Hoạt động chính của hội là các làng tổ chức rước các tượng Pháp Vân (bà Dâu), Pháp Vũ (bà Đậu), Pháp Lôi (bà Tướng), Pháp Điện (bà Dàn) từ các chùa về tại chùa Dâu (hội tụ các yếu tố mây, sấm, chớp, mưa). Đặc sắc nhất là nghi lễ rước và diễn tích trò “Mẹ đuổi con” rồi tổ chức “cướp nước” bằng việc rước kiệu Phật “Tứ pháp” chạy thi ra Tam quan. Nếu kiệu rước bà nào tới Tam quan trước thì lấy được nước và thắng cuộc. Thường thì kiệu bà Pháp Vũ sẽ chạy tới đích sớm nhất và người dân quan niệm rằng năm đó sẽ được mùa…

Năm nay, mặc dù lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh không tổ chức rước nhưng tăng ni, phật tử, người dân vùng Kinh Bắc và khách thập phương cũng đến rất đông để chiêm bái ngôi chùa cổ nhất Việt Nam.

Được biết, chùa Dâu Bắc Ninh với niên đại gần 1.800 năm, không chỉ là ngôi chùa cổ kính mà nơi đây còn là chứng tích lịch sử của Việt Nam. Theo ghi chép để lại thì chùa Dâu được xây dựng từ thế kỉ II, từ năm 187 đến năm 226 thì hoàn thành. Đây là công trình văn hóa tín ngưỡng có giá trị lịch sử về văn hóa hết sức lớn lao và sâu sắc. Năm 2013, chùa Dâu Bắc Ninh được công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt.

Mặc dù bị chiến tranh tàn phá nặng nề, chùa Dâu Bắc Ninh phải trùng tu nhiều lần nhưng vẻ ngoài cổ kính của ngôi chùa vẫn nguyên sơ, Ngoài những kiến trúc thưở sơ khai, chùa Dâu Bắc Ninh còn được đúc kết thêm những tinh hoa kiến trúc từ thời Lý, thời Trần.

Quá trình hình thành và tồn tại của chùa Dâu gắn bó mật thiết với lịch sử phát triển của nước ta. Cùng với một số chùa lân cận, chùa Dâu tạo nên một trung tâm Phật giáo lớn nhất của Việt Nam và khu vực. Nhiều đại sư danh tiếng thời xưa đã từng tu hành, trụ trì ở chùa Dâu Bắc Ninh như: Mâu Bác ở thế kỷ II, Khương Tăng Hội, Chi Cương Lương ở thế kỷ III và Thiển sư Tỳ Ni Đa Lưu Chi ở thế kỷ VI.

Lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh, nghi lễ nông nghiệp tiêu biểu
Chùa Dâu Bắc Ninh còn là chùa Cả trong hệ thống chùa thờ Tứ Pháp

Chùa Dâu Bắc Ninh còn là chùa Cả trong hệ thống chùa thờ Tứ Pháp, chùa Dâu thờ Thần Mây (Pháp Vân), chùa Thành Đạo thờ Thần Mưa (Pháp Vũ), chùa Phi Tướng thờ Thần Sấm (Pháp Lôi), và chùa Phương Quan thờ các lực lượng thiên nhiên của cư dân nông nghiệp trồng lúa nước và cũng là sự biểu hiện của cả tục thờ Mẫu, một tôn giáo bản địa thuần Việt. Chùa còn thờ “Đức Thạnh Quang” - biểu tượng của thần SiVa trong Ấn Độ giáo. Như vậy, chùa Dâu đã dung hội, cải tiến một cách điển hình các tín ngưỡng, tôn giáo bản địa với các tôn giáo lớn trong khu vực nhưng vẫn mang đậm đà bản sắc dân tộc.

Lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh, nghi lễ nông nghiệp tiêu biểu
Tháp Hòa Phong tọa lạc chính giữa chùa Dâu

Tọa lạc ngay chính giữa chùa Dâu Bắc Ninh chính chính là Tháp Hòa Phong có độ cao 9 tầng (ngày nay chỉ còn lại 3 tầng) cao 17m. Tháp Hòa Phong được xây dựng với gạch lớn, nung già. Trên tháp có một chiếc chuông đồng và khánh đồng được đúc vào khoảng cuối thế kỷ 17- đầu thế kỷ 18.

Sau khi tham quan tháp Hòa Phong, du khách bước chân vào Tiền đường. Ở Tiền đường có đặt các tượng Hộ Pháp, Đức Ông, Bát Bộ Kim Cương, Đức Thánh Hiền. Được mệnh danh là nơi có nhiều pho tượng phật cổ nhất Việt Nam, những pho tượng tại chùa Dâu đều được thiết kế, chạm khắc rất tỉ mẩn, tinh xảo.

Lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh, nghi lễ nông nghiệp tiêu biểu
Thượng điện, điểm nhấn của chùa Dâu nơi thờ bà Dâu, chính là nữ thần Pháp Vân

Điểm nhấn của chùa Dâu Bắc Ninh chính là Thượng điện, nơi đây mang vẻ tĩnh lặng, trang nghiêm. Đứng trước Thượng điện là cơ hội để du khách có thể chiêm bái, bày tỏ lòng thành kính đối với các vị thần linh đã ngày đêm cai quản, bảo vệ để cuộc sống người dân được ấm no, hạnh phúc. Thượng điện xây dựng và thiết kế với mái cong, bao gồm một gian, ba chái. Nhìn mái cong giống như những bông sen hồng, với hình tứ linh được trạm trổ kỳ công và khéo léo. Ở đằng trong Thượng điện có đặt tượng bà Dâu, chính là nữ thần Pháp Vân. Phía bên trái của tượng bà Dâu là tượng bà Pháp Vũ, bên dưới là tượng Tiên Đồng, Ngọc Nữ. Tất cả các bức tượng trong Thượng điện đều được sắp xếp cân đối, hài hòa và mang theo những nét đặc trưng của người Việt Nam.

Trải qua bao biến đổi, thăng trầm của lịch sử, chùa Dâu Bắc Ninh là điểm đến của Phật tử của cả nước. Du khách đến lễ hội chùa Dâu Bắc Ninh là về với đạo Phật và cùng chiêm ngưỡng những vẻ đẹp, giá trị mà ngôi chùa mang lại. Đồng thời ôn lại truyền thống lịch sử, phong tục tập quán, đáp ứng nhu cầu văn hóa tâm linh, cũng như động viên, khích lệ tinh thần nhân dân cùng nhau đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa và gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa cộng đồng.​​

Phạm Tiệp

Tin cùng chuyên mục

Ngắm bộ sưu tập điêu khắc tượng Phật trên vỏ ốc mang về từ Trường Sa

Ngắm bộ sưu tập điêu khắc tượng Phật trên vỏ ốc mang về từ Trường Sa

Bộ sưu tập điêu khắc tượng Phật tại tỉnh Khánh Hòa với 70 tác phẩm độc đáo trên vỏ ốc tai tượng được mang về từ Trường Sa vừa xác lập kỷ lục Việt Nam.
3 di sản văn hoá vừa được bổ sung vào danh sách di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia

3 di sản văn hoá vừa được bổ sung vào danh sách di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia

3 di sản văn hoá vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định đưa vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Người dân nô nức về dự lễ hội Tháp Bà Ponagar

Người dân nô nức về dự lễ hội Tháp Bà Ponagar

Đông đảo người dân và du khách thập phương đã cùng hành hương về Lễ hội Tháp Bà Ponagar, nhằm tưởng nhớ công ơn của Thiên Y Ana Thánh Mẫu.
Ý nghĩ nhân văn trong lễ bỏ mả của người Raglai

Ý nghĩ nhân văn trong lễ bỏ mả của người Raglai

Lễ bỏ mả là nghi thức quan trọng nhất trong các nghi lễ vòng đời của người Raglai, chứa đựng những yếu tố văn hóa nghệ thuật và mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc.
Lễ hội Yang Pơtao Apui: Cầu mưa trên núi thần – Văn hóa tín ngưỡng đặc sắc của người Jrai

Lễ hội Yang Pơtao Apui: Cầu mưa trên núi thần – Văn hóa tín ngưỡng đặc sắc của người Jrai

Lễ hội cầu mưa Yang Pơtao Apui là một trong những nghi lễ quan trọng của người dân tộc Jrai, nhằm cầu mưa thuận gió hòa, đời sống ấm no, sức khỏe, bình an...
Thiền viện Trúc Lâm Từ Giác xin khảo sát, xây dựng thiền viện rộng 50ha tại huyện miền núi Quảng Nam

Thiền viện Trúc Lâm Từ Giác xin khảo sát, xây dựng thiền viện rộng 50ha tại huyện miền núi Quảng Nam

Thiền viện Trúc Lâm Từ Giác có nguyện vọng xin được khảo sát tại huyện Bắc Trà My để xây dựng Thiền viện Trúc Lâm; dự kiến quy mô xây dựng khoảng 50ha.
Nô nức trẩy hội Am Chúa

Nô nức trẩy hội Am Chúa

Lễ hội Am Chúa (lễ hội Thiên Y Thánh Mẫu) diễn ra tại tỉnh Khánh Hòa thu hút hàng ngàn người dân, du khách thập phương nô nức trẩy hội.
Lễ cúng ché, coi ché như một thành viên trong gia đình

Lễ cúng ché, coi ché như một thành viên trong gia đình

Đồng bào Ê Đê luôn làm lễ cúng ché, báo thần linh, cho gia nhập và coi ché như một thành viên trong gia đình chia sẻ vui buồn, chứng kiến sự việc trọng đại.
Lễ hội Chá Mùn, lễ tục cầu mùa, cầu phúc của người Thái đen

Lễ hội Chá Mùn, lễ tục cầu mùa, cầu phúc của người Thái đen

Lễ hội Chá Mùn là lễ tục cầu mùa, cầu phúc của người Thái đen với ước mong được thần linh phù hộ cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, sức khỏe dồi dào.
“Lumo - Câu chuyện Phúc âm” lần đầu tiên công chiếu tại Việt Nam

“Lumo - Câu chuyện Phúc âm” lần đầu tiên công chiếu tại Việt Nam

Lần đầu tiên bộ phim: Lumo - Câu chuyện Phúc âm đã được Tổ chức Jesus Film đã hợp tác với Kênh truyền hình VTC16 công chiếu tại Việt Nam.
Cây nêu trong văn hóa của đồng bào Tây Nguyên

Cây nêu trong văn hóa của đồng bào Tây Nguyên

Cây nêu trong văn hóa đồng bào Tây Nguyên là sự kết nối giữa đất trời, con người và thần linh. Vì vậy, cây nêu xuất hiện trong tất cả các lễ hội của đồng bào.
Khám phá Samten Hills Dalat - Không gian văn hóa trong lòng cao nguyên Lâm Viên

Khám phá Samten Hills Dalat - Không gian văn hóa trong lòng cao nguyên Lâm Viên

Ghé thăm Samten Hills Dalat là một trải nghiệm độc đáo cho mỗi người trẻ trong hành trình khám phá những vùng đất, không gian văn hoá tâm linh tại Việt Nam.
Quan hệ giữa Việt Nam và Tòa thánh Vatican đạt nhiều tiến triển

Quan hệ giữa Việt Nam và Tòa thánh Vatican đạt nhiều tiến triển

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng khẳng định Việt Nam thực hiện nhất quán chính sách tôn trọng và bảo đảm tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người dân...
Độc đáo Tết năm mới Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer

Độc đáo Tết năm mới Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer

Tết năm mới Chôl Chnăm Thmây là một trong những lễ tết mang đậm màu sắc văn hóa điển hình của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, trong đó có đồng bào Khmer Nam bộ.
Chùa Bút Tháp, kiệt tác nghệ thuật điêu khắc trên đá và gỗ

Chùa Bút Tháp, kiệt tác nghệ thuật điêu khắc trên đá và gỗ

Chùa Bút Tháp, tỉnh Bắc Ninh từ lâu nổi tiếng bởi kiến trúc độc đáo, chứa đựng nhiều kiệt tác nghệ thuật về điêu khắc trên cả chất liệu đá và gỗ.
Cộng đồng Hồi giáo có nhiều đóng góp cho sự phát triển TP. Hồ Chí Minh

Cộng đồng Hồi giáo có nhiều đóng góp cho sự phát triển TP. Hồ Chí Minh

Cộng đồng Hồi giáo TP. Hồ Chí Minh đã có những đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội, góp phần giữ vững ổn định chính trị của Thành phố.
Hà Nội: Từ ngày 25-31/3 sẽ diễn ra Triển lãm Nghệ thuật sen Việt 2023

Hà Nội: Từ ngày 25-31/3 sẽ diễn ra Triển lãm Nghệ thuật sen Việt 2023

Triển lãm Nghệ thuật sen Việt 2023 - Vẻ đẹp thuần khiết sẽ diễn ra ngày 25-31/3 tại chùa Quán Sứ, TP.Hà Nội nhằm tôn vinh hình tượng hoa sen.
Sách trắng “Tôn giáo và chính sách tôn giáo ở Việt Nam”: Khẳng định quyền tự do tín ngưỡng

Sách trắng “Tôn giáo và chính sách tôn giáo ở Việt Nam”: Khẳng định quyền tự do tín ngưỡng

Sách trắng “Tôn giáo và chính sách tôn giáo ở Việt Nam” khẳng định định quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo và chung sống hài hòa trong cộng đồng các dân tộc.
Hàng nghìn người đổ về Lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn Đà Nẵng

Hàng nghìn người đổ về Lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành Sơn Đà Nẵng

Hàng nghìn người dân, du khách, phật tử thập phương trong cả nước đã đổ về chùa Quán Thế Âm trong Lễ vía Đức Bồ Tát Quán Thế Âm để chiêm bái.
Trụ trì chùa Ba Vàng làm Phó ban Truyền thông Giáo hội Phật giáo Việt Nam

Trụ trì chùa Ba Vàng làm Phó ban Truyền thông Giáo hội Phật giáo Việt Nam

Đại đức Thích Trúc Thái Minh, trụ trì chùa Ba Vàng (tỉnh Quảng Ninh), vừa được bổ nhiệm chức Phó ban Thông tin - Truyền thông Giáo hội Phật giáo Việt Nam
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động